Fivezero Dergisi Son Sayı

Günümüz dünyasında işletmeler birçok nedenle krize maruz kalmaktadır. Bu sebeple olası kriz nedenlerinin tespit ve analizinin yapılması şirketler için önem arz etmektedir. Krizler ortaya çıkmadan önce yönetilmeye başlanmalıdır. Kriz öncesi kriz yönetimi ekiplerini kurmak ve en olası krizler için kriz yönetim planları oluşturmak işletmelerin krizlere cevap verebilmesinin etkili bir yolu olarak görülmektedir. İşletmeler kriz dönemi deneyimlerinden önemli dersler de çıkarabilirler. Taşımacılık işletmeleri de diğer işletmeler gibi krizler yaşayabilirler. Bu işletmelerin yapısal özellikleri, insan kaynağının niteliği, çok uluslu ve çok kültürlü operasyonel çalışma biçimleri olması nedeniyle krize daha yatkın oldukları söylenebilir. Bu çalışmada Karadeniz bölgesindeki taşımacılık işletmelerinin kriz yönetimi yaklaşımları değerlendirilmeye çalışılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu araştırma Genel Tarama Modeli yaklaşımlarından Tekil Tarama Modeli kullanılarak yürütülmüştür. Araştırma verileri işletmeler için tanımlayıcı sorular ve kriz yönetimi ölçeği kullanılarak 117 işletmeden toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda taşımacılık işletmelerinin %85,5 inin temel aldıkları bir kriz rehberinin bulunmadığı, bulunanların ise rehber içerisindeki bilgilerinin çok kısıtlı olduğu saptanmıştır. Kriz yönetimi rehberi olma durumu ile kriz yönetimi ölçeği puanları arasındaki ilişki incelendiğinde rehberi olanların olmayanlara göre ölçek puanın yüksek ve aradaki farkın anlamlı olduğu saptanmıştır. (p<,000). Sonuç olarak çalışma bulguları doğrultusunda işletmelerin kriz süreçlerinde referans alabilecekleri bir yönetim rehberinin oluşturulması önerilebilir.

Genel olarak epoksi reçine malzemeler çok iyi yapışma, kimyasal direnç, ısı direnci, fiziko-mekanik ve elektriksel yalıtım gibi özellikler gösterir. Epoksi reçine malzemeler çoğunlukla endüstriyel kaplamalarda, diş hekimliği uygulamalarında, protez yapımında, fiber destekli plastic malzemelerde, sert tip köpüklerde, çok amaçlı yapışkanlarda, elektriksel isolator malzemelerinde, elektronik aygıt bileşenlerinde, müzik aletleri, otomotiv, uzay ve havacılık endüstrisinde kullanılmaktadır. Epoksi reçine malzemelerin bahsedilen bu özellikleri yeni yöntemler ile daha da iyileştirilebilir. Bu araştırmada çeşitli molekül kütleli (230, 350, 500 x103g/mol) polistirenler epiklorhidrin ile modifikasyona tabi tutularak polimere bağlanmış epiklorhidrin sayısına bağlı olarak kopma mukavemeti, vicat yumuşama sıcaklığı ve sertlik özellikleri incelenmiştir. Sonuç olarak elde edilen modifiye polistirenlere bağlanmış fonksiyonel grupların özelliklerine uygun olarak kıyaslamalar yapılmıştır. Sonuçta daha düşük molekül kütleli polimere (230 x103g/mol) daha çok epoksi grup bağlandığı (%7,3) ve daha iyi fiziko-mekanik özellikler gösterdiği, daha yüksek molekül kütleli polimere (500 x103g/mol) ise daha az epoksi grup bağlandığı (%4,4) ve daha düşük fiziko-mekanik özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir.

Dijital çağın en etkili iletişim platformlarından biri olan sosyal medya platformlarının önemi ve kullanım yaygınlığı her geçen gün artmaktadır. Günümüzde sosyal medya kullanımı gerek bireyler gerekse markalar açısından son derece önemli stratejik bir araç olarak ön plana çıkmaktadır. Bu durum sosyal medyada kurulan iletişimde uyulması gereken kurallara ilişkin belirleyici bir çerçeve oluşturmaktadır. Yüz yüze iletişimde uyulması gereken kuralların tamamına dijital platformlarda da uyulması gerekmektedir. Dolayısıyla, dijital dünyada sosyal medya iletişimi için kullanıcıların usul, ahlak, üslup, nezaket, zarafet, hoşgörü ve âdâb gibi sahip olması gereken temel bazı özellikler bulunmaktadır. Bu özellikler dijital dünyanın görgü kuralları olarak ifade edilen Netiket kavramının önemini ön plana çıkarmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı bir ev dekorasyon markasının Instagram paylaşımlarını Netiket kavramı çerçevesinde incelemek ve çözümlemektir. Nitel araştırma deseninin kullanıldığı bu çalışmada, içerik analizi tekniği ile veriler toplanmış ve MAXQDA programı ile analiz edilmiştir. Marka tarafından yapılan Instagram paylaşımları, Netiket kuralları kapsamında oluşturulan kodlama cetveliyle analiz edilerek yorumlanmıştır. Bu bağlamda markanın Instagram profilinden elde edilen veriler, Netiket kavramı doğrultusunda “Çevrimiçi İletişim”, “Duygu Aktarımı”, “Başkalarını Düşünmek”, “Samimiyet”, “Saygı” ve “Tavsiye” olmak üzere altı ana kategoriye ayrılmıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda, gönderilerin tamamı, dijital bir platform olan Instagram hesabından yapıldığı için bütünüyle çevrimiçi iletişim kategorisine dâhil edilmiştir. Bununla birlikte, paylaşım içeriklerinin Netiket kuralları doğrultusundaki yoğunluk derecesine (en çoktan en aza) göre duygu aktarımı, başkalarını düşünmek, samimiyet, saygı ve tavsiye olarak sıralandığı tespit edilmiştir. Dahası, incelenen markanın paylaşımlarında Netiket kurallarına önem verdiği, stratejik bir iletişim faaliyeti olarak planlı bir iletişim politikası yürüttüğü tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular ışığında Netiket kavramı üzerine yapılacak olan çalışmaların farklı markalar ve bireysel kullanıcılar üzerinde de gerçekleştirilmesi önerilebilir.

Son yıllarda teknolojinin hızla gelişmesi, inovasyon faaliyetlerinin de pek çok alanda etkili olmaya başlamasına neden olmuştur. İnovasyonun en önemli araçlarından biri ise Ar-Ge’dir. Ar-Ge faaliyeti sağlayan firmalar, hizmet ve ürünlerin iyileştirilmesi, rekabet gücünün arttırılması ve pazarda farklılık yaratılması gibi hedefler koyar. Bu faaliyetlere önem veren firmalar aynı zamanda ihracat faaliyetlerine de yönelerek dış dünyaya açılmak isterler.  Bu çalışmada, Ar-Ge ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi 1996-2019 arasındaki dönemde Türkiye verileriyle incelenmiştir. Çalışmada ilk olarak, değişkenlerin durağanlıklarını ölçmek amacıyla ADF birim kök testi yapılmıştır. Diagnostic test yapılarak VAR modelinin durağan olduğu desteklenmiştir. Sonrasında yapılan etki-tepki analizi ile ihracat değişkeninin Ar-Ge değişkenini etkilediği ancak, Ar-Ge değişkeninin, ihracat değişkeni üzerinde bir etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Granger Nedensellik Testi ve Toda Yamamoto testleri ile de bu sonuç desteklenerek, ihracattan, Ar-Ge’ye doğru tek yönlü bir nedensellik olduğu incelenmiştir. Buna göre Ar-Ge faaliyetleri ihracat değerlerinde bir artışa neden olmazken, ihracat değerlerinin artması Ar-Ge faaliyetlerinde bir artışa neden olabilmektedir.

Teknolojideki gelişim ile birlikte sosyal medya platformlarına duyulan ilgi de artmıştır. Sosyal medya platformlarını en çok kullanan kitlelerden birisini de gençler oluşturmaktadır. Sosyal medya platformlarının sık kullanımı ve büyüyerek gelişmesinin beraberinde getirdiği sorunlar vardır. Bunlar mahremiyet, güvenlik, gizlilik gibi kavramlardan oluşmaktadır. Sorunlar kullanıcıların sosyal medya hesaplarında çoğu anlarını kişisel hesaplarına taşımalarıyla oluşmaktadır. Bu çalışmada lise öğrencilerinin sosyal medyada mahremiyet ve güvenlik konusundaki karşılaştıkları sorunlar belirlenmiş, bu sorunlara nasıl çözümler buldukları incelenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nitel veri toplama tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmaya Konya ilinde lisede öğrenim görmekte olan 5 kız 4 erkek katılmıştır. Araştırma 2022 yılında Kasım ayında yapılmıştır. Katılımcıların belirlenmesinde öğrencilerin öğrenim gördükleri alanlar göz önünde bulundurulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak geliştirilen görüşme formu soruları alanında uzman 2 akademisyen ve 3 yüksek lisans öğrencisi tarafından hazırlanmış olup, bu doğrultuda son hali verilmiştir. Görüşme formu 12 sorudan oluşmaktadır. Her bir katılımcıyla görüşmeler ortalama 15 dakika sürmüştür. Ulaşılan bulgular tablo halinde gösterilmiştir. Bulgulara göre; sosyal medyada mahremiyeti korumak için hesap gizliliği, özel bilgilerin gizliliği, kimseye güvenilmemesi, sosyal medya hesaplarında yaş, içerik gibi konularda kısıtlama getirilmesi gibi önlemlerin alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcıların sosyal medyada mahremiyet ve güvenlik konusunda önlemler aldıklarını belirtmelerine rağmen, alınan önlemlerin yeterli olmadığını düşünerek mahremiyet ve güvenlik konusun da kaygılarının devam ettiği tespit edilmiştir. Sosyal medya platformlarında daha çok önlemlerin alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Ekonomik kalkınma ve büyüme büyük ölçüde enerjiye bağlıdır. Yenilenebilir enerji alanındaki araştırmalar, enerji arzının sınırlı olması ve enerji talebinin her geçen gün artması nedeniyle değer kazanmıştır. Artan yenilenebilir enerji kullanımının ekonomik büyümeyle doğrudan ilişkili olması, alanda inceleme yapılmasına duyulan ihtiyacı ortaya koymaktadır. Yenilenebilir enerji tüketiminin artması ile gerçekleştirilen çalışmalar; gerek geleneksel enerji kullanımları üzerinde inceleme gerçekleştirilmesi gerekse yeni enerji sistemlerinin entegrasyonu süresinde karşı karşıya kalınan siyasi, sosyal ve ekonomik etmenlerin değerlendirilerek, alandaki ilgililere -araştırmacılar, politika yapıcılar- kılavuzluk sağlaması noktasında etkinlik göstermektedir. Sonuç olarak yenilenebilir enerji konusundaki çalışmaların kapsamının değerlendirilmesi hayati önem taşımaktadır. Çalışmanın temel amacı yenilenebilir enerjinin ekonomik boyutu konusunda bilimsel literatürün geldiği durumu analiz etmektir. Bu amaca ulaşmak için Web of Science'ta incelenen tarih aralığında enerji konusunda 5.286.683 çalışma bulunmaktadır. Enerji alanında başlığında "enerji" kelimesine yer verilen 726.894 çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar toplamda 14.311 adet olup çalışmaların tamamı ekonomi disiplini çerçevesinde yazılmıştır. Bu 14.311 çalışmanın 1.639'unun başlığında "yenilenebilir enerji" ibaresi yer almakta ve 1.373'ü makale olarak literatüre kazandırılmış bulunmaktadır. Çalışmada, doğrudan yenilenebilir enerji konusuna odaklanan, Web of Science'da indekslenen ve başlığında "yenilenebilir enerji" ibaresi bulunan 1.373 çalışmanın bibliyometrik haritalama analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma dahilinde; en çok atıf yapılan makale, makalede en sık kullanılan terimler, alanda çalışması olan ve en çok atıf yapılan yazarlar ile en çok yayın yapan dergiler analiz edilmiştir. Çalışmanın alanda kılavuz olma özelliği göstereceği düşünülmektedir.

Dijitalleşme dünya üzerindeki hemen her sektörü etkilediği gibi spor sektörünü de önemli ölçüde etkilemiştir. Bu makalede, dijitalleşmenin spor sektöründe Formula 1'in geleceğini nasıl şekillendirdiği incelenmiştir. Bu saikle ilgili literatür taranmış, Nisan Mayıs 2023 tarihleri arasında, bugüne değin Motorsports TR, Youtube gibi kaynaklarda çıkan haberler incelenmiş, ilgili sorulara yanıtlar aranarak çıkarımlarda bulunulmuştur. Dijitalleşme ile Formula 1’de kullanılan simülatörler kısaca; gerçek yarış araçlarının ve pistlerin bilgisayar ortamına detaylı bir şekilde aktarılması olarak tanımlanabilir. Bu simülatörler aracılığıyla takımlar, pilotlar ve mühendisler gerçek yarış koşullarına en yakın şekilde antrenman yapabilmekte, daha önce hiç bulunmadıkları pistlere simülatörler ile adapte olabilmekte, araç özelliklerini, performansını ve yarış stratejilerini test edebilmektedirler. Böylece takımlar günümüzde kısıtlı olan gerçek araç testleri ile elde edemedikleri verileri kolaylıkla elde edebilmekte ve analizler yapabilmektedirler. Ayrıca takımlar elde ettikleri verileri yarış anındaki veriler ile karşılaştırabilmekte ve bu verilere göre anlık karar alıp, hataların en aza indirilmesine katkı sağlamaktadırlar. Simülatörler maliyetleri azaltma, sürdürülebilirlik yanında yeni yeteneklerin keşfi ve eğitimi konusunda da avantajlar sağlamaktadır. Elbette dijitalleşmenin Formula 1’e kazandırdığı tek şey simülatörler değildir. Bunun yanında veri analitiği, yapay zekâ aracılığı ile strateji geliştirme ve bulut bilişim teknolojilerinin katkısı ile takımların veri toplama ve analiz süreçlerini hızlandırmakta ve geliştirmektedirler. Sonuç olarak Formula 1’in dijitalleşmesi ve simülatörlerin sektöre dahil olması ile önemli bir dönüşüm yaşanmıştır. Ortaya çıkan bu teknolojiler pilotlar ve mühendislere araç, pist ve strateji gibi konularda yardımcı bir işlev görürken, takımlar açısından da maliyetlerin azaltılması, sürdürülebilirliğin sağlanması konusunda önemli etkileri olmaktadır.

Effective implementation of viral marketing strategies within the airline industry can lead to a surge in customer acquisition and enhance brand visibility. Consequently, it can elevate the industry's profile and foster greater consumer preference. Furthermore, airlines boasting strong brand equity are more likely to be favored by customers. The study examined whether viral marketing practices had any effect on customers' brand equity perceptions during the Covid-19 period. Considering the sample number determined within the scope of the study, an online survey was conducted on 388 people. In the study, difference tests, correlation analyzes and regression analyzes were performed using the SPSS. As a result of the study, significant and moderate relationships were detected between viral marketing and brand equity and between viral marketing and Covid-19 variables. On the other hand, the relationship between brand equity and Cocid-19 variable is significant and high strength. Additionally, viral marketing practices have a significant impact on brand equity, and viral marketing practices predict brand equity by 27.5%.